PROSLAVA JUBILEJA 140 GODINA OD OSNIVANJA SOKOLSKOG POKRETA U SRBIJI

Poštovani,

Srpsko sokolstvo je fenomen koji opstaje tri veka. Traje i opstaje na prostoru gde se promenilo osam država, od Kneževine Srbije do današnje Republike Srbije. Menjali su se vladari, dinastije, režimi, uređenja, ideologije. Sokolstvo je, u protoku vremena, ne menjajući svoji suštinu, ostavilo jedan od dubokih tragova u istoriji našeg naroda tokom dugog perioda.

Pojava sokolstva u Srbiji (1882) vezuje se za odluku beogradskih gimnastičara da umesto nemačkog „turnerskog“ sistema gimnastike uvedu češki „sokolski“ sistem vežbanja. Na predlog sekretara društva dr Bojislava Rašića, da društvo prihvati sokolsku ideju, „Beogradsko društvo za gimnastiku i borenje“ menja se naziv u „Beogradsko gimnastičko društvo Soko“. Ovo društvo su osnovali na inicijativu načelnika Sanitetskog odeljenja dr Vladana Đorđevića, a uz podršku Ministra prosvete i crkvenih poslova Milutina Garašanina, viđeni Beograđani Stevan Todorović, Milan Đ. Milićević, Laza Lazarević, Milorad Šapčanin, Mita Cenić i drugi. U osnivanju su učestvovali i vođe Liberalne, Napredne i Radikalne stranke Radivoj Milojković, Milutin Garašanin i Nikola Pašić. Oni su nastavili, odnosno obnovili delatnost „Prve srpske družine za gimnastiku i borenje“ koju je osnovao akademik Stevan Todorović (1857). Tokom sledećih deset godina ovo društvo je uticalo na osnivanje istovetnih društava po gradovima Srbije i odigralo važnu ulogu u školovanju učiteljskog gimnastičkog kadra.

Sokolstvo kao ideologija i kao društveni pokret je nastalo polovinom devetnaestog veka na teritoriji Austrijskog carstva. Ističući svoju pripadnost velikoj slovenskoj zajednici, u želji da se odvoje od Austrijske carevine i pruže otpor germanizaciji, češki intelektualci na čelu sa Miroslavom Tiršom, materijalno potpomognuti sredstvima češkog veletrgovca Jandrika Fingera, osnovali su 1862. Godine „Gimnazijsko društvo praško“, iz koga je izrastao sokolski pokret, sportskog karaktera, ali sa ideološkom suštinom da će ugušiti i pobediti zlo „samo onaj narod čiji članovi budu telesno i moralno krepki“. Dodatak imenu društva „Soko“, nastao je na predlog Tiršovog bliskog saradnika Emanuela Tonera, kome se dopala simbolična predstava najboljih osobina junaka u obliku ptice sokola, kakvu je upoznao u srpskim epskim narodnim pesmama, koje je sakupio i objavio Vuk Karadžić i koje su u drugoj polovini devetnaestog veka imale veliku popularnost u Evropi.

Sokolski gimnastički sistem su činili njegova organizacija, ideologija, sokolska vaspitna metodika, stručni kadrovi, sokolska prosveta i sokolska stručna štampa.

Pokret se proširio i na druge slovenske teritorije, zapadnoevropske zemlje i SAD.

Sokolski Savez Srbije kao nosilac sokolstva u Srbiji, prepoznat kao nadležni nacionalni savez za oblast sokolskog sporta od strane Republike Srbije – Ministarstva omladine i sporta Republike Srbije, danas broji više od dvadeset društava iz raznih gradova Srbije (Beograd, Novi Sad, Ruma, Sremska Mitrovica, Pančevo, Vršac, Šabac, Bor, Aranđelovac, Arilje, Sefkerin, Valjevo itd.) sa više od 4000 redovnih članova oba pola uzrasta od 3 do 100+ godina.

Sokolski Savez Srbije i društva članice u svom radu nisu usmereni na „stvaranje vrhunskih sportista“ i ranu specijalizaciju već kroz svoju raznovrsnost na podsticanje optimalnog i celokupnog razvoja psihofizičkih (koncentracija, smirenost itd.) motoričkih (koordinacije, snage, brzine, fleksibilnosti, ravnoteže, preciznosti itd.) kreativnih, socijalnih, individualnih sposobnosti povezanim sa zdravljem čoveka. Cilj programa je da kroz redovan trening, igru i takmičenje uz puno druženja i zabave, vežbači dobijaju što bolji uvid u značaj sporta i fizičkog vežbanja. Čovek kada jednom zavoli sport i rekreaciju, stekne naviku vežbanja i rekreativno-sportskog života, teško odustaje od njega.

Sokolski Savez Srbije će sa svojim članicama tokom 2022. godine obeležiti značajan jubilej „140 godina od osnivanja sokolskog pokreta u Srbiji“ sledećim aktivnostima:

1. Sve akcije i manifestacije koje sokolska društva članice Sokolskog Saveza Srbije organizuju tokom godine uključujući i redovne programe organizovaće se uz promociju 140 godina sokolstva u Srbiji;
2. Svesokolski Slet u Novom Sadu održan 11.06.2022. god;
3. Stručni skup 29.10.2022 god. u Gradskom centru za sport i fizičko vaspitanje Beograd (Sokolski dom Beograd Matica) pod nazivom „Sokoli kroz tri veka“;
4. Svečana akademija u Narodnom pozorištu u 12.11.2022. god. mesecu;
5. Dan sokolskog filma u Kinoteci 03.12.2022. god.;
6. Izdavanjem specijalnog dvobroja časopisa „Oko sokolovo“ u oktobru mesecu;

POZIVAMO SVE ZAINTERESOVANE  DA PRISUSTVUJU SVEČANOJ AKADEMIJI U NARODNOM POZORIŠTU 12.11.2022 godine od 19 časova ULAZ JE SLOBODAN.